بررسی غلظت فلزات سنگین در رسوبات سطحی سواحل دریای خزر در ایران

در این مقاله، به بررسی غلظت فلزات سنگین نظیر آلومینیم، کادمیوم، مس، سرب، نیکل و روی ناشی از فعالیتهای صنعتی و اقتصادی در رسوبات ساحلی در طول سواحل ایرانی دریای خزر پرداخته شده است. بدین منظور تعداد چهارده ایستگاه نمونه برداری با فواصل تقریبی 45 تا 55 کیلومتر از یکدیگر در طول سواحل انتخاب و نمونه برداری از رسوبات ساحلی در تابستان سال 1384 صورت گرفته است. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه خشک و دانه بندی گردیده و از هر نمونه دانه هایی با ابعاد 0/355، 0/212و 0/075 میلی متر به اضافه یک نمونه کلی از هر ایستگاه (جمعاً 56 نمونه) جهت بررسی میزان فلزات سنگین در آنان انتخاب گردیدند. آماده سازی نمونه ها با استفاده از روش استخراج با اسید استیک سرد و تجزیه و تحلیل آنها توسط دستگاه آی سی پی انجام گردید. غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی ایستگاههای نمونه برداری یکنواخت نبود و اختلافات زیادی در میانگین غلظت آنها در ایستگاههای مختلف نمونه برداری مشاهده شد. رسم نمودار باکس و ویسکر نیز وجود اختلاف در غلظت آلودگی را در سطح ایستگاههای مختلف نمونه برداری نشان می دهد. به کارگیری راه حلهای آماری تحلیل ممیزی نشان می دهد که هر شش فلز سنگین مورد مطالعه دارای غلظتهای آماری بالا و منحصر به فردی در محل ایستگاههای مختلف نمونه برداری در طول ساحل می باشند. وجود غلظتهای بالای فلزات سنگین در رسوبات ساحلی دریای خزر ناشی از تخلیه میزان قابل توجهی از آلاینده های انسانی در محل و یا در نزدیکی ایستگاههای نمونه برداری به دریا می باشد.